الکسیس سیپراس جوان در کمتر از هشت ماه برای دومین بار در یونان بحران زده به قدرت رسید. حزب تحت رهبری وی که در انتخابات ماه ژانویه با دادن وعدۀ پایان سیاستهای ریاضت اقتصادی به قدرت رسید، این بار درحالی در انتخابات روز یکشنبه نتیجهای تقریبا مشابه به دست آورد که در دوران کوتاه زمامداری خود، ناچار به نادیده گرفتن این وعده مهم شده بود.
پیروزی دور از انتظار سیپراس مخالف سیاستهای ریاضتی در انتخابات قبلی، خبر ناگواری برای بازارهای مالی و رهبران اروپایی بود، اما این بار بازگشت مجدد وی به قدرت میتواند تضمینی برای اجرای سیاستهایی باشد که آتن ماه اوت در ازای دریافت سومین بسته کمک های مالی، به اجرای آن متعهد شد.
نخست وزیر چپگرای یونان اگرچه این بار در شرایط بهتری قدرت را در دست میگیرد با این حال کابوس بحران اقتصادی و البته احتمال بیثباتی سیاسی همچنان بر یونان سایه انداخته است و سیپراس ماموریت دشواری برای ادارۀ امور این کشور پیشرو خواهد داشت.
سیپراس و ماموریت جدید
سیپراس و حزب چپگرای سیریزا وقتی در انتخابات ماه ژانویه توانستند اعتماد رای دهندگان یونان را جلب کنند، ماموریت داشتنند برای تغییر شرایط بازپرداخت بدهایهای خارجی یونان و توقف سیاستهای ناگوار ریاضتی، با وام دهندگان بین المللی وارد مذاکره شوند.
این بار اما حزب سیریزا ماموریتی کاملا متفاوت پیش رو دارد و اصلیترین اولویتاش اجرای سیاستهای تحمیلی وام دهندگان بینالمللی است که در زمانی نه چندان دور با آنها مخالفت میکرد.
ماموریت قبلی دولت پیشین تحت رهبری حزب سیریزا، ماموریتی غیرممکن بود و با واقعیات موجود و بحران اقتصادی یونان همخوانی نداشت. نه یونان بحرانزده از امکانات لازم برای ایستادن در برابر رهبران اروپایی برخوردار بود و نه شرکای اروپایی سیپراس حاضر شدند تغییرات مورد نظر حزب سیریزا را در شرایط بازپرداخت بدهیهای این کشور بپذیرند.
این بار اما شرایط کاملا متفاوت است و میتوان امیدوار بود دولت یونان از شرایط بهتری برای اجرای ماموریت جدیدش برخوردار باشد.
نخست آن که با برگزاری انتخابات زودهنگام، رهبر حزب سیریزا از شر عناصر شورشی و هم حزبیهای مخالف اصلاحات موردنظر وامدهندگان بینالمللی خلاص شده است. مخالفانی که نه تنها برخلاف موضع حزب سیریزا، به اصلاحات پیشنهادی در پارلمان یونان رای منفی دادند، بلکه با جدایی از این حزب و تشکیل حزبی جدید وعده دادند در مقابل سیاستهای تحمیلی اتحادیه اروپا خواهند ایستاد.
نکته مهمتر اما این است که انتخابات زودهنگام روز یکشنبه را میتوان به مثابۀ همهپرسی دربارۀ دورۀ زمامداری کوتاه اما بسیار مهم برای حزب سیریزا دانست. حزب سیریزا در انتخابات پیشین با تکیه بر نارضایتیهای عمومی گسترده از سیاستهای ریاضتی به قدرت رسید اما خیلی زود ناچار شد در مقابل فشارهای اتحادیه اروپا سر فرود آورد و به کسانی پشت کند که به امید توقف این سیاستهای کمرشکن به این حزب رای داده بودند.
با این همه این بار نیز حزب تحت رهبری سیپراس توانست تنها اندکی کمتر از انتخابات دورۀ گذشته رای به دست آورد و به نظر میرسد طرفداران حزب سیریزا حاضر شدهاند بار دیگر به این حزب اعتماد کنند حتی اگر نتوانسته باشد به مهمترین وعدۀ انتخاباتی دورۀ قبل خود عمل کند.
سیپراس و کابوس بحران اقتصادی و سیاسی
حزب سیریزا اگرچه توانست بار دیگر اعتماد رایدهندگان یونانی را به دست آورد، اما همچنان کار دشواری برای برون رفت از بحران اقتصادی موجود در این کشور پیش رو دارد.
مهمترین اولویت دولت جدید یونان اجرای اصلاحات ساختاری است که در ازای دریافت کمکهای جدید مالی به اجرای آن متعهد شده است. اجرای این سیاستها در حالی که ماهها بی ثباتی سیاسی و افزایش احتمال خروج یونان از حوزه پولی یورو به فشارها بر اقتصاد یونان به ویژه نظام بانکی این کشور افزوده است، بی شک کار آسانی نخواهد بود.
دولت جدید یونان در اولین ماههای فعالیت خود ناچار است فروش داراییهای دولتی، اصلاح بازار کار و نظام بازنشستگی و افزایش مالیاتها به ویژه مالیات بردرآمد را دنبال کند، سیاستهایی که بیشک با مقاومتهایی در پارلمان این کشور روبرو میشود و به نارضایتیهای عمومی دامن میزند.
سیپراس اگرچه این بار کابینۀ یکدستتری را با خود همراه دارد اما همچنان با مخالفتهای سیاسی جدی در پارلمان روبرو خواهد بود به ویژه آن که حزب سیریزا و شریک ائتلافیاش اکثریت شکننده را در این نهاد دارند.
افزون بر این، ادامۀ سیاستهای سختگیرانه اقتصادی میتواند زمینۀ افزایش نارضایتیهای عمومی و قدرت گرفتن بیشتر جریانهای افراطی را فراهم کند.
جریانهایی مانند حزب نئونازی ـ«سپیده طلایی» که با وجود بازداشت و محاکمۀ رهبرانش به اتهام قتل و هدایت سازمانهای جنایی، این بار آرایشان از دورۀ قبلی انتخابات بیشتر شده است.
این شرایط موجب میشود شیرینی پیروزی دوباره در انتخابات پارلمانی یونان، برای سیپراس و حزب تحت رهبریاش چندان پایدار نباشد و ادامۀ بحران مالی و سیاستیهای انقباضی همچنان کام دولت و مردم یونان را تلخ کند.
مگر این که چپگراترین دولت اروپا بتواند در ماموریت جدیدش راهی متفاوت از اسلافش بیابد و به دور باطل بیثباتی سیاسی-اقتصادی در یونان پایان دهد، حتی اگر این ماموریت؛ دستکم در شرایط کنونی، غیرممکن به نظر برسد.
نویسند: آزاده طاهری
دیدگاههای نویسنده این مقاله لزوماً بیانگر مواضع شبکه پرس تیوی نیست.