«چشم انداز 2030 عربستان ضررهای جبران ناپذیر دارد»

پایگاه خبری ایندیپندنت در مقاله‌ای نوشت طرح عربستان برای کاهش وابستگی به نفت مشابه طرح پیشرفت مائو است که کارساز نخواهد بود و به ضررهای جبران ناپذیر منجر می شود.

طرح مائو موسوم به «یک گام بزرگ به جلو» در پی تحول اجتماعی اقتصادی در چین بود که بین سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ توسط مائو تسه‌تونگ، تئوریسین مارکسیسم - لنینیسم و سیاست‌مدار انقلاب کمونیستی در چین به اجرا در آمد.

اجرای این طرح به عنوان یک شکست تلخ اقتصادی و یک فاجعه بزرگ انسانی در چین تلقی می‌شود زیرا منجر به گرسنگی کشیدن و مرگ ۱۴ تا ۴۳ میلیون چینی شد.

در این مقاله به قلم پاتریک کاکبرن، تحلیلگر برجسته امور خاورمیانه آمده است شاهزاده محمد بن سلمان ساده‌لوحانه در پی اصلاحات اقتصادی رادیکالی است که اجرای آن غیر ممکن است و به بی ثباتی در کشورش منجر می شود.

رژیم عربستان سعودی به منظور کاهش قابل توجه اتکای این کشور عضو اوپک به نفت در 6 اردیبهشت امسال طرحی را برای اصلاحات اقتصادی گسترده تصویب کرد.

این طرح که «چشم انداز 2030 سعودی» نام دارد بر خصوصی سازی، کاهش بیشتر یارانه‌ها، فروش بخشی از سهام شرکت نفتی دولتی «آرامکو» و تشکیل صندوق ذخیره ارزی 2 تریلیون دلاری متمرکز خواهد بود.

محمد بن سلمان، وزیر دفاع و جانشين وليعهد عربستان اجرای این طرح را پیگیری می کند و بر لزوم اجرای آن تاکید دارد.

پایانی بر اعتیاد عربستان به نفت یا فروپاشی کامل

شاهزاده محمد بن سلمان معتقد است اجرای این طرحِ بسیار بلند پروازانه «پایانی بر اعتیاد کشورش به نفت» خواهد بود اما در مقاله ایندیپندنت این طرح برنامه ای، غیر واقع گرایانه خوانده شده که پتانسیل ایجاد اختلال در عربستان را دارد.

بنا بر این گزارش، طرح چشم انداز 2030 سعودی شباهت‌هایی با طرح مائو برای تغییر و پیشرفت چین دارد که در نهایت به فاجعه در این کشور ختم شد.

در مقاله ایندیپندنت همچنین آمده است استفاده غیرمنطقی از درآمد نفتی برای به اصطلاح پیشرفت کشور قبلا نیز از سوی برخی دیکتاتورها در کشورهای نفت خیز از جمله صدام، دیکتاتور معدوم عراق به اجرا درآمده که تنها وخامت اوضاع مردم را در پی داشت و به خشم و نفرت عمومی منجر شد.

هوی و هوس پرهزینه و دور از ذهن یک شاهزاده

بر اساس این مقاله، سند چشم انداز 2030 عربستان بیشتر یک هوی و هوس پرهزینه و دور از ذهن از سوی یک حاکم مستبدی نفتی است. کمتر کسی می تواند باور کند که عربستان بتواند بدون نفت سرپا بماند؛ سهم بخش خصوصی در اقتصاد دولتی این کشور به 65 درصد برسد و سومین خریدار بزرگ تسلیحاتی جهان از هزینه های کلان نظامی بگذرد.

تجربه نشان داده است توسعه اقتصادی از طریق دستور از بالا بسیار خطرناک است و فساد فراگیر را به دنبال خواهد داشت، در حالی که خصوصی سازی در حکومت‌های خودکامه غیر پاسخگو عمدتا تنها منافع عده خاصی را که در مسلک سیاسی نزدیک به خانواده حاکم هستند تامین خواهد کرد.

سیاست خارجی خطرناک

در بخش دیگری از این مقاله، بی اعتنایی شاهزاده محمد بن سلمان به تغییرات انقلابی در کشور پادشاهی عربستان، مضحک و ساده لوحانه خوانده شده و آمده است فارغ از مسائل داخلی، عربستان سیاست خارجی رویارویی با همسایگان را در پیش گرفته که خطر را برای آل سعود دو چندان می‌کند.

با مرگ ملک عبدالله در سال گذشته، پادشاه جدید عربستان سیاست تهاجمی را در پیش گرفته و علاوه بر دخالت در امور داخلی سوریه، جنگی پرهزینه را در یمن به راه انداخته است. ریاض همچنین به ایران‌ستیزی روی آورده و به دیگر کشورهای عربی برای عدم همکاری با ایران که به دنبال دستیابی به سهم خود در منطقه است فشار می‌آورد.

سازمان جاسوسی آلمان چندی پیش هشدار داد تمرکز قدرت زیاد در دست شاهزاده محمد بن سلمان، خطر نهانی جنگ قدرت را در درون آل سعود به همراه دارد و ممکن است وی برای جا انداختن خود در زمان حیات پدرش سیاست «ضربه داخلی» را پیش بگیرد و دست به اقداماتی بزند که خطرساز است.

این سازمان تاکید کرده است که عربستان سعودی بیش از هر کشور دیگری در خاورمیانه زمینه و تمایل سرکوب هرج و مرج داخلی را دارد.

شرایط خاصی که غافل مانده است

ایندیپندنت می افزاید عربستان سعودی در حال حاضر شرایطی خاص با مشکلاتی واقعی دارد که شاهزاده محمد بن سلمان از آنها غافل است.

 جمعیت این کشور پادشاهی در سال 1950 سه میلیون نفر بود که اکنون به 31 میلیون نفر رسیده است هر چند هشت میلیون نفر آنها اتباع خارجی هستند. با کاهش قابل ملاحظه بهای جهانی نفت بعید است درآمد نفتی این کشور برای تامین هزینه‌های این جمعیت کافی باشد.

 از سویی دیگر نیز جمعیت جوانان سعودی به سرعت در حال رشد است در حالی که اغلب آنها بیکارند و زندگیشان به یارانه‌های دولتی متکی است.

با وجود چنین مشکلاتی هر اقدام نابخردانه‌ای به شکستی منجر خواهد شد که جبرانش غیرممکن به نظر می رسد.

چشم انداز پیشرفت یا طرح مصادره آرامکو

برخی نیز تحلیل بدبینانه تری از طرح چشم انداز 2030 عربستان دارند و بر این باورند که این طرح تاکتیکی برای منحرف کردن توجه مردم عربستان از خصوصی سازی تدریجی آرامکو، پولسازترین موسسه در کشور است؛ موسسه ای که همه چیز به آن بستگی دارد.

در صندوق ذخیره ارزی که شاهزاده محمد بن سلمان از آن سخن می گوید درآمد 2 تریلیون دلاری آرامکو که قرار است در کشور سرمایه گذاری شود در نهایت تحت کنترل این شاهزاده جاه طلب خواهد بود.

استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.ir