رئیسجمهوری اسلامی ایران در هفتاد و یکمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، دولت ریاض را به دست کشیدن از «سیاستهای تفرقهافکنانه» فراخوانده است.
حسن روحانی پنجشنبه در سخنرانی خود در نیویورک گفت: «دولت عربستان سعودی اگر به تحقق چشمانداز تازهای در توسعۀ خود و امنیت منطقه چشم دوخته است، باید از ادامۀ سیاستهای تفرقهافکنانه، ترویج ایدئولوژی نفرت و تعرض به حقوق همسایگان باز ایستد، مسئولیت خود نسبت به حیات و حرمت زائران را بپذیرد و روابط خود را بر پایۀ احترام متقابل و مسئولیتپذیری در قبال ملتهای منطقه تنظیم کند.»
روحانی گفت: «ایران با هرگونه فرقهگرایی و دامنزدن به اختلافات مذهبی مخالف است. مسلمانان، اعم از شیعه و سنّی قرنهاست که در کنار یکدیگر، با احترام و اتّحاد، برادرانه زندگی کرده و خواهند کرد. تبدیل تفاوتهای مذهبی به تقابلهای پرتنش، از مطامع سیاسی برخی کشورها سرچشمه میگیرد که میکوشند با پوششهای مذهبی، قدرتطلبی خود را پنهان سازند.»
وی ادامه داد: «آیندۀ منطقۀ ما در گروی مواجهه با چالشهایی از قبیل بحرانهای امنیتی ناشی از فقدان مشروعیت و ناکارآمدیِ دولتهاست. بدون مردمسالاریِ واقعی و بدون جلبِ مشارکتِ فراگیر، نمیتوان با اشکال گوناگون شبکههای جنایی وتروریستی مبارزه کرد.»
وی ادامه داد: «شکی نیست که اگر اراده آن باشد که روند خطرناک جاری متوقف شود و منطقه در مسیر توسعه و آرامش قرار گیرد، برخی کشورهای منطقه باید دست از بمباران همسایگان و حمایت از گروههای تکفیریِ تروریستی بردارند و با قبول مسئولیت خود، در صدد جبران خسارتها برآیند.»
رئیسجمهور ایران افزود: «ما بر این باوریم که کشورهای منطقه با تکیه بر تاریخ و فرهنگ مشترک، میتوانند آیندۀ مشترک خود را بیافرینند وجریانهای تروریستی را منزوی سازند. نباید اجازه داد منطقهای که صد سال پیش به کشورهای متعدد تجزیه شد یکبار دیگر در معرض تجزیه مجدد قرار گیرد.»
روحانی تأکید کرد: «رویکرد اصولی ایران، مشارکت سازنده با همسایگان برای تحقق نظم پایدار مبتنی بر امنیت جمعی و حمایت از توسعه کشورهای منطقه و ایجاد پیوندهای متقابل اقتصادی است. وی ادامه داد: «ایران برای حل معضلات منطقه، حفظ تمامیت ارضی کشورها، عدم تغییر مرزها، حق حاکمیت ملتها بر سرنوشت خود و عدم استفاده از زور را ضروری میشمارد و بر استفاده از ظرفیت دیپلماسی برای حل تعارضات تأکید مینماید.»
11 سپتامبر زمینهساز فجایعی بزرگتر
روحانی با اشاره به حادثه 11 سپتامبر در نیویورک گفت: «بیش از 15 سال از فاجعه تروریستی دردناکی میگذرد که در همین شهر اتفاق افتاد. فاجعهای که ابعاد انسانی آن، همگان را تحت تاثیر قرار داد. در آن روز کسی تصور نمیکرد که این واقعه، خود زمینهساز فجایعی بزرگتر و مسبب جنگی ویرانگر در خاورمیانه و گسترش ناامنی در جهان گردد.»
وی ادامه داد: «این جنگ، بذر تروریسمِ بدون مرز را در جای جایِ کره زمین کاشت. امروز شاید مبرمترین سوالی که مجامع بینالمللی باید به آن بپردازند این است که چرا در چنین شرایطی قرار گرفتهایم؟ کدام رویکردها، سیاستها و اقدامات نادرست، زمینهساز گسترش ناامنی در سراسر جهان شده است؟ و نگاه ما به تصویر 15 سال آیندۀ جهان چیست؟»
رئیسجمهوری اسلامی ایران خاطر نشان کرد: «امنیت در شرایطی به صورت یک مسالۀ جهانی درآمده، که در این سالها، عمدۀ تلاش قدرتهای بزرگ جهانی، استفاده از شیوههای مختلف سرکوب و مداخلات نظامی، به بهانه رفع نگرانی از ناامنی شهروندان شان بوده است.»
وی افزود: «پدیده تروریسمِ بدون مرز و خشن و افراطی را شاید بتوان نتیجۀ استراتژیهای امنیتی قدرتهای بزرگ طی 15 سال گذشته دانست. درس بزرگی که از تحلیل این روند باید آموخت این است که تامین امنیت در یک نقطۀ جهان به قیمت ناامن کردن نقاط دیگر، نه تنها ممکن نیست بلکه به ناامنی بیشترنیز دامن میزند.»
خشونتهای تروریستی در خاورمیانه و شمال آفریقا
روحانی تصریح کرد: «کار بدان جا کشید که تروریستها در سرزمینهای شام، عراق و لیبی، ادعای تشکیل حکومت کردند و اندوهبارتر آن که نیات پلید خود را پشت ادبیات دینی پنهان نموده و با ترویج آموزههای افراطی و تکفیری دین رحمت و محبت را به ابزاری برای خشونت و وحشت تبدیل نمودند.»
او گفت: «قرنی که با ترور و خشونت در نیویورک آغاز شد، نباید با رقابتهای خصمانه و آتشافروزی فزاینده در خاورمیانه ادامه یابد. واقعیت آن است که امروز بروز خشونت در منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا شتاب حیرتآوری به خود گرفته و این منطقه، گرفتار وحشیانهترین خشونتها و مخرّبترین سیاستها شده است.»
رئیسجمهوری اسلامی ایران ادامه داد: «میلیونها سوری، آوارۀ بیابانها و دریاها شده و صدها هزار انسان به خاک و خون غلطیدهاند؛ مردم عراق از هر قوم و طایفه، نگران تمامیت ارضی و آینده کشور خود هستند؛ مردم بیدفاع یمن روزانه آماج بمبارانهای ویرانگر میباشند و افغانستان هنوز در پی چند دهه اشغال و جنایت، از رنج خشونت و ترور نیاسوده است و فلسطینیان مظلوم هنوز در بند آپارتاید رژیم غاصب صهیونیستی هستند.»
برجام؛ نمونهای موفق از سیاست اعتدال
روحانی همچنین با اشاره به توافق هستهای ایران با کشورهای گروه 5+1 تأکید کرد: «علیرغم مشکلات امروز، من به فردایی پر امید باور دارم، و تردید ندارم که باتدبیر میتوانیم بر این مشکلات فائق آئیم . تجربۀ گفتگو میان ایران و کشورهای 1+5 و دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نمونهای موفق از سیاست اعتدال و تعامل سازنده و رویآوردن به گفتگو است؛ که با اتخاذ رویکرد برد – برد به یک بحران غیرضروری اما پیچیده و طولانی پایان داد.»
وی گفت: «این توافق با طراحی سازوکارهای اعتمادساز، پایان دادن به اتهامات جعلیِ ابعاد احتمالی نظامی و پذیرش اعمال حق غنیسازی، بر برنامه هستهای صلحآمیز ایران مهر تایید زد؛ به نگرانیهایِ ساختگی پایان داد و تحریمهای ظالمانه علیه ایران را رفع نمود.»
رئیسجمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه برجام درسهایِ مهمی برای حل و فصلِ مشکلاتِ پیچیده جهانی نیز به همراه دارد، افزود: «برجام فقط یک توافق سیاسی نیست، بلکه یک رویکرد جدید و روشی خلاقانه برای تعامل سازنده بهمنظور حل و فصل مسالمتآمیز بحرانها و چالشها است. برای این که بتوانیم از آموزه برجام در بهبود روابط بینالمللی بهره گیریم، هرگز نباید فراموش کنیم که فشارها و تحریمها و تهدیدهای غیرقانونی که با هدف برچیدن کلیه تاسیسات غنیسازی طراحی شده بود، به شکست انجامید و امروز شورای امنیت و آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسماً برنامه صلح آمیز هستهای ایران را پذیرفتهاند.»
تعلل امریکا در اجرای برجام فوراً جبران شود
روحانی به بدعهدیهای واشنگتن در قبال برجام اشاره کرد و گفت: «ایالات متّحده، به خوبی میداند که برجام، اکنون یک سند پذیرفته شدۀ چندجانبه است و اهمال نسبت به اجرای آن از سوی امریکا، تخلفی بینالمللی تلقّی خواهد شد و اعتراض جامعۀ جهانی را برخواهد انگیخت.»
وی تأکید کرد: «هر گونه بدعهدی در اجرای برجام، به بی اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان میانجامد. تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونیاش در ماههای گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود.»
رئیسجمهوری اسلامی ایران افزود: «متاسفانه اینگونه اقدامات غیرقانونی مسبوق به سابقه است و آخرین نمونه آن رأی دیوان عالی امریکا در تایید دست اندازی به میلیاردها دلار اموال ملت ایران در سالهای گذشته است. این تجربه به دنیا نشان داد که گروههای فشار صهیونیستی میتوانند از طریق مصوبات غیرقابل دفاع کنگره، حتی عالیترین نهاد حقوقی و قضایی امریکا را به نقض بدیهیترین اصول آمره حقوق بینالملل عرفی و قراردادی وادارند.»
وی در پایان تأکید کرد: «علیرغم همه سختیها، من عمیقاً بر این باورم که اعتدال بر افراط، صلحطلبی بر خشونتگرایی، دانایی بر نادانی، و نهایتاً عدالت بر ظلم و بیداد غلبه خواهد کرد. آنچه مهم است ایمان، امید، تحرک و تلاش در جهت تحقق صلح و عدالت است و تردیدی نیست که خداوند متعال، دوستداران صلح و عدالت و اعتدال را یاری خواهد کرد.»