نفوذ آلودگی هوا در مغز و ارتباط آن با ابتلا به آلزایمر

یک پژوهش جدید از کشف نانوذرات آلودگیِ هوا به مقدار «فراوان» در مغز انسان پرده برداشته است.

تشخیص ذرات مگنتیتِ آلودگیِ هوا در بافت مغزِ 37 نفر، با توجه به تحقیقاتِ اخیر که نشان‌دهندۀ ارتباط میان این ذرات با ابتلا به بیماری آلزایمز هستند، نگرانی‌ها را دربارۀ آلودگی‌های زیست‌محیطی افزایش داده است. 

براساس بررسی‌های صورت گرفته، تعداد مبتلایان به بیماری آلزایمر با افزایش آلودگی هوا ارتباط دارد ولی این نظریه کماکان در دست بررسی است و هنوز راه درازی تا اثباتِ نقش ذرات آلودگی در ابتلا و یا تشدید بیماری آلزایمر باقی مانده است.

روزنامۀ انگلیسیِ گاردین به نقل از پروفسور باربارا ماهر، استاد دانشگاه لنکستر و مسئولِ این تحقیقِ جدید، نوشت: «این یک یافتۀ کشف شده است. آن‌چه امروز باید آغاز کنیم، یک آزمایش کاملاً تازه بر روی این موضوع به عنوان یک عامل خطر بالقوۀ زیست‌محیطیِ در ابتلا به آلزایمر، است.»

وی افزود: «این ذرات (آلودگی) بسیار همه‌گیر هستند و مردم در معرض آن‌ها قرار دارند. بنابراین می‌بایست کار ادامه یابد.»

آلودگی هوا بحرانی جهانی‎ است که بیش از بیماری‌هایی نظیرِ مالاریا و ایدز قربانی می‌گیرد. تأثیر آلودگی بر ریه، بیماری‎های قلبی و سکتۀ مغزی، مدت‌ها است که تحت بررسی قرار دارد، اما در پژوهش‌‎های جدید نشانه‌های تازه‎‌ای یافت شده است که از ارتباط میان آلودگی هوا و ابتلا به بیماری‎هایی نظیر آلزایمر، بیماری‌های روانی و کاهش هوش، پرده‌بر‌می‌دارند.

پژوهش تازه‌ای که در این گزارش به آن اشاره شده است، در مجموعه مقالاتِ آکادمیِ ملی علومِ بریتانیا منتشر شده است. در این تحقیق، بافت مغز 37 نفر بین سن 3 تا 92 سال در منچسترِ انگلیس و مکزیک مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مقادیر فراوانی از مگنتیت و اکسیدآهن در بافت مغزِ این افراد یافت شد.

ماهر در این مورد گفت: «موضوع وجود میلیون‌ها ذرۀ مگنتیت در هر گرم بافتِ مغز  است. وجود مگنتیت در مغز با توجه به سمی بودنش، امر مطلوبی نیست.»

وی توضیح داد که این ماده می‌تواند در مغز، گونه‎هایی اکسیژنِ فعال به نام رادیکال‌های آزاد ایجاد کند و افزود: «آسیب اکسیداتیوِ سلولی یکی از ویژگی‌های مشخص بیماری آلزایمر است. به همین دلیل وجود مگنتیت در مغز به طور بالقوه حائز اهمیت است چرا که این ماده بسیار از منظر زیستی واکنش‎گر است.»

رادیکال یا رادیکال آزاد به اتم، مولکول و یا یونی گفته می‌شود که دارای الکترون جفت‌نشده است و می‌تواند با تخریب سلول‌های بدن و انتشار مواد سمی، به بافت‌های اطراف خود خسارات جبران‎ناپذیری وارد کنند.

تجمع غیرطبیعیِ فلزات در مغز براساس مطالعات جدید نقشی کلیدی در ابتلا به بیماری آلزایمر دارند. البته ذرات مگنتیت به شکل بیولوژیک در مغز انسان در اندازه‎هایی بسیار کوچک و کریستالی شکل وجود دارند، اما آن‎چه در این مطالعۀ جدید در مغز یافت شده، ذرات کروی بزرگ‌تر از اندازۀ معمول است.

ماهر گفت: «بسیاری از ذرات مگنتیتی که ما در مغز یافتیم بسیار متمایز هستند. آن‎ها نانوکره‌های بسیار گرد هستند... به ازای هر ذرۀ کریستالی‌شکل، ما حدود 100 ذرۀ مگنتیتِ ناشی از آلودگی دیدیم.»

در سال 2015 تحقیقی گسترده صورت گرفت و در نهایت اعلام شد احتمالاً آلودگیِ هوا بر ابتلا به بیماری زوال مغز، مؤثر است. با این حال این نظریه هرگز به مرحلۀ اثباتِ قطعی نرسید.

دکتر کلر والتون، مدیر ارتباطاتِ پژوهشیِ انجمن آلزایمر بریتانیا، دربارۀ تحقیق تازۀ صورت‌گرفته به گاردین گفت: «این مطالعه شواهد قانع‌‎‎کننده‎ای مبنی بر این‌که مگنتیت حاصل شده از آلودگیِ هوا امکان راهیابی به مغز را دارد، ارائه می‎‌دهد. اما دربارۀ تأثیرِ این ذرات بر سلامت مغز و یا ابتلا به بیماری آلزایمر، اطلاعاتی در بر ندارد.»

استفاده از این مطلب با ذکر منبع «پرس تی وی فارسی» بلامانع است.

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.ir