«تبعیض علیه زنان از عوامل رشد افراط‌گرایی»

یک حقوقدان ایرانی می‌گوید یکی از ریشه‌‎های اقدامات تروریستی، نابرابری جنسیتی است و در کشورهایی که تبعیض علیه زنان در آن‌ها نهادینه شده است، تروریسم رشد بیشتری می‌کند.

قاسم زمانی، استاد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران روز یکشنبه (16 اسفند) در نشست تخصصی نقد و بررسی عملکرد سازمان ملل در حمایت از زنان قربانی ترور، گفت: «سرمنشأ تروریسم عموماً از کشورهایی شروع به رشد و بالندگی می‌کند که تبعیض علیه زنان در آن‎ها نهادینه شده باشد.»

وی با اشاره به برخی از اقدامات نهادها و سازمان‌های بین‌المللی در دفاع از رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان گفت: «زنانی که مرتکب اقدامات تروریستی می‌شوند عموماً این اقدامات را از روی جهل و عقب‌ماندگی انجام می‌دهند و قطعاً در این حوزه آموزش حقوق بشری به همین زنان می‌تواند در نفی خشونت و جلوگیری از گرفتار شدن زنان در موضوع تروریسم بسیار تأثیرگذار باشد.»

این استاد دانشگاه  با تاکید بر این‎که در کشورهایی که زنان نقش چندانی در مدیریت سیاسی ندارند، تروریسم پر‌رنگ‎تر است، افزود: «متأسفانه این زنان هستند که عمدتاً تاوان تغییرات سیاسی در این‌گونه کشورها را در پی اقدامات تروریستی می‌دهند که ما می‌توانیم در این زمینه به کشورهایی چون نیجریه، سودان و رواندا اشاره کنیم. در واقع آن‌ها قربانی جدال بین دولت‌ها و گروه‌های تروریستی هستند.»

زمانی با اشاره به زنانی که در حال حاضر در کشورهایی همچون سوریه، عراق، نیجریه و پاکستان قربانی اعمال تروریستی افراط‌گرایان هستند، به موضوعاتی نظیر جهاد نکاح به عنوان اصطلاحی تازه در این حوزه پرداخت.

وی جنایات گروه تروریستی بوکوحرام در کشور نیجریه علیه دختران و زنان و وادار کردن آن‌ها به ازدواج در سنین پایین را ناقض حقوق بشر و آزادی‌های انسانی دانست.

این استاد دانشگاه با تأکید بر این‎که آسیب‌پذیری زنان در مورد جنایات مربوط به حقوق شهروندی نسبت به مردان بیشتر است، افزود: «در این جنایات حق حیات، امنیت، تعیین سرنوشت، مشارکت سیاسی شهروندان، حق سلامت و توسعه و یا به عبارتی دیگر تمام حقوق شهروندی افراد به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم مورد هدف و تعرض قرار می‌گیرد.»

زمانی اقدامات تروریستی که زنان خود به طور مستقیم عامل آن باشند را محدود و انگشت‌شمار دانست و گفت: «از منظر حقوق بین‌الملل، تروریسم معلول فقر، عقب‌ماندگی و بی‌ثباتی است و اقدامات تروریستی به عنوان خشونت سیاسی علیه زنان تاکنون قربانی‌های زیادی را گرفته است.»

به گفتۀ این استاد دانشگاه گروه‌های تروریستی قربانیان خود را عامدانه از بین زنان انتخاب می‌کنند و در برخی از کشورها مانند سوریه،‌ عراق،‌ نیجریه خشونت جنسی و تروریسم با یکدیگر تلفیق شده است.

کارنامۀ سازمان ملل در حمایت از زنان قربانی

در این نشست آرامش شهبازی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی دربارۀ کارنامه هفتاد سالۀ سازمان ملل در حمایت از قربانیان تروریسم سخن گفت.  

وی گفت: «در برخی از مواقع زنانی که قربانی تروریسم و خشونت می‌شوند به دلیل مسائلی چون شرم و حیا از بیان آن چه که بر سرشان آمده است خودداری می‌کنند. در همین چارچوب برخی از حقوقدانان در عرصۀ بین‌الملل بر لزوم تأسیس دادگاهی مستقل با حضور قضات مجرب به ویژه قضات زن برای رسیدگی به این پرونده‌ها تأکید دارند.»

شهبازی با اشاره به کارنامه سازمان ملل در حمایت از قربانیان تروریسم، گفت: «وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فاصله دارد و گرچه سازمان ملل و نهادهای ذی‌ربط تاکنون گام‌های ویژه‌ای برای زنان قربانی خشونت و تروریسم برداشته‌اند، اما اکثر این اقدامات واکنشی بوده است.»

وی همچنین تاکید کرد: «توانمندسازی زنان یعنی توانمندسازی جامعه و مقولۀ توسعۀ پایدار در هر جامعه‌ای با مقولۀ توانمندسازی زنان گره خورده است.»

بهزاد رضوی‌فر، معاونت پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این نشست به معرفی انجمن دفاع از قربانیان تروریسم در ایران پرداخت و گفت: «این سازمان مردم نهاد دارای مقام مشورتی در سازمان ملل متحد است و در نشست شورای حقوق بشر در دفاع از قربانیان تروریسم تاکنون حضوری فعالانه داشته است.»

وی با بیان این که در ایران حدود 17 هزار نفر قربانی تروریسم شده‌اند، افزود: «امیدوارم برگزاری این‌گونه مراسم‌ زمینه‌ساز مقابله ایجابی با تروریسم شود به خصوص تروریسمی که علیه زنان است.»

رضوی‌فر با اشاره به اقدامات تروریستی علیه زنان  در عراق و سوریه و مشکلات زنان ایزدی در عراق، گفت: «امیدواریم با همکاری تمام بازیگران منطقه‌‌ای و سازمان ملل هرچه زودتر شاهد خشکانده شدن ریشه تروریسم در منطقه به ویژه علیه زنان باشیم.»

این نشست به مناسبت فرارسیدن 8 مارس؛ (18 اسفند) روز جهانی زن و به ابتکار انجمن دفاع از قربانیان تروریسم و با همکاری دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی و دفتر سازمان ملل متحد در تهران برگزار شد.

بان کی‌ مون: برای مقابله با مشکلات زنان آن‌ها را توانمند سازیم

در ابتدای این نشست پیام بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد به مناسبت روز جهانی زن قرائت شد، در بخش‌هایی از این پیام آمده است: «به عنوان پسری که در دوران پس از جنگ کره بزرگ شده است، به یاد می­ آورم سنتی را که مشاهده می‌کردم و برایم پرسش ایجاد می‌شد: زنانی که قرار بود وضع حمل کنند، کفش‌هایشان را در آستانۀ در گذارده و با ترس به عقب نگاه می­کردند. مادرم توضیح داد، "آن‌ها نمی‎دانستند آیا هرگز دوباره این کفش­ها را به پا خواهند کرد یا خیر".»

این پیام می‌افزاید: «با گذشت بیش از نیم قرن، این خاطره هنوز فکر مرا به خود مشغول می­کند. امروزه زنان در مناطق فقیر جهان، هنوز در معرض خطر مرگ هنگام زایمان هستند. مرگ و میر مادران یکی از هزاران خطر قابل پیش­گیری است. اغلب اوقات، دختربچه‎ها در معرض ختنۀ زنانه هستند. به دختران در مسیر مدرسه حمله می­شود. از بدن زنان به عنوان میدان نبرد در جنگ­ها استفاده می­شود. زنان بیوه در عزلت و فقر زندگی می­کنند.»

بان کی مون در این پیام با تأکید بر این‎که «با توانمندسازی زنان به عنوان عاملان تغییر، می­توانیم به این مشکلات بپردازیم»، نوشت: «من نخستین زن فرمانده نیروهای سازمان ملل متحد را منصوب کردم و حضور زنان را در سطوح بالای سازمان ملل متحد به اوج تاریخی رساندم. اکنون زنان در قلب صلح و امنیت، راهبر هستند – قلمرویی که همواره در انحصار مردان بود.»

وی با اشاره به این‌که «حدود 150 نامۀ­ انتصاب زنان در مقام مشاور و معاون دبیر کل» امضاء کرده است، افزود: «برخی از آن‌ها از ادارات دولتی رده بالا با شهرت جهانی بودند و برخی در کشور خود به موقعیت رهبری رسیده بودند. همه به من کمک کردند تا ثابت کنم چگونه یک زن معمولاً بهترین شخص برای یک شغل است.»

این پیام می‌افزاید: «برابری جنسیتی که زمانی یک ایده­ قابل ستایش بود، اکنون سیاستی استوار است. پیش از این، آموزش حساسیت جنسیتی اختیاری بود، اکنون برای تعداد هرچه بیشتر کارمندان سازمان ملل اجباری است. در گذشته، تنها میزان اندکی از بودجه­ سازمان ملل متحد به منابعی برای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان اختصاص داشت. اکنون سازمان ملل متحد اختصاص بودجه بیشتری برای این منظور را معیار قرار داده است.»

Press TV’s website can also be accessed at the following alternate addresses:

www.presstv.ir